Η ομάδα εργασίας για το πρόγραμμα της Δημοτικής Κίνησης ΡΟΔΟ ΚΟΚΚΙΝΟ, επεξεργάσθηκε τις παρακάτω θέσεις για την προετοιμασία της δομής και τον τρόπο λειτουργίας και του νέου Δήμου.
Γενικά
Γενικά
1. Ο “Καλλικράτης” όπως προβλέπεται να εφαρμοσθεί την 1 Ιανουαρίου 2011, στον ενιαίο πλέον Δήμο της Ρόδου, δεν αποτελεί τη μεγάλη αυτοδιοικητική τομή που απαιτούν οι καιροί, ούτε τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση που θα καθιέρωνε δομές αποκέντρωσης με αυτοδιοίκηση και θεσμούς δημοκρατικής συμμετοχής. Η οικονομική κρίση και η ένταξη αυτής της συνένωσης στους περιορισμούς και στις περικοπές του μνημονίου, αφήνει ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας.
2. Κοντά σ΄αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε τα προβλήματα λειτουργίας των υπηρεσιών των περισσότερων συνενούμενων Δήμων, καθώς επίσης τα μεγάλα χρέη και τα οικονομικά ελλείματα που έχουν δημιουργήσει οι απερχόμενες δημοτικές αρχές .
3. Σε κάθε περίπτωση το νέο μέγεθος του δήμου της Ρόδου είναι κρίσιμο για την άσκηση της αυτο-διοίκησης από τους πολίτες. Μεγάλες περιοχές, όπως η Ρόδος, δυσκολεύουν την αμεσότητα στη σχέση των πολιτών με την αυτοδιοικητική αρχή και, επομένως, τον έλεγχο των πράξεων των οργάνων του δήμου.
Τα μεγάλα αυτοδιοικητικά σχήματα που εισήγαγε το πρόγραμμα «Καλλικράτης», χωρίς πρόβλεψη νέων θεσμών συμμετοχής και ελέγχου από τους πολίτες, θα λειτουργήσουν εις βάρος της δημοκρατίας, ενώ τα χρέη και τα οικονομικά ελλείματα υπολογίζονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Δυστυχώς αυτή είναι η κληρονομιά που θα πάρει η νέα δημοτική αρχή. Η νέα πραγματικότητα αυτή θα θέσει στο περιθώριο της οικονομικής και πολιτικής διαδικασίας μεγάλα τμήματα του ροδιακού λαού.
4. Ο τρόπος συγκρότησης των εκλεγμένων του νέου Δήμου είναι, επίσης, εξαιρετικά συγκεντρωτικός και αυταρχικός. Επαναλαμβάνεται το συγκεντρωτικό μοντέλο του κεντρικού κράτους, η εκτελεστική εξουσία καθίσταται πανίσχυρη, τα τοπικά συμβούλια των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων θα είναι ανίσχυρα θεσμικά και η ελάσσων αντιπολίτευση αποκλεισμένη. Το δημοτικό συμβούλιο επιδιώκεται να συρρικνωθεί πολιτικά. Και περιθωριοποιείται καθώς η Εκτελεστική Επιτροπή είναι πανίσχυρη και το δημοτικό συμβούλιο μεταθέτει αρμοδιότητες και δικαίωμα λήψης αποφάσεων - με απόφαση της πλειοψηφίας - στην Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής. Στις επιτροπές αυτές δεν ορίζεται ως υποχρεωτική η συμμετοχή της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Αντίθετα, τα μέλη τους εκλέγονται από το σύνολο του δημοτικού συμβουλίου με πλειοψηφικό σύστημα και η μειοψηφία θεωρείται ως ενιαίο σύνολο. Οι επιτροπές αυτές υποκαθιστούν το δημοτικό συμβούλιο και σε θέματα αρμοδιότητάς του όχι μόνο εκ του νόμου αλλά και με απλή απόφαση της πλειοψηφίας.
5. Οι χρηματοδοτικοί πόροι της Αυτοδιοίκησης, παρότι καθορίζονται ποσοστιαία, αφήνουν ανεκπλήρωτο το αίτημα για μια γενναία δημοσιονομική-φορολογική μεταρρύθμιση, βάσει της οποίας θα αποδίδονται απευθείας στους ΟΤΑ τα έσοδα .
6. Μεγάλοι κίνδυνοι αποτελεσματικής λειτουργίας του Δήμου διαφαίνονται επίσης από την τύχη του προσωπικού. Δημιουργεί προβλήματα η απόλυση όλων των συμβασιούχων ορισμένου χρόνου, χωρίς να διασφαλίζεται η συνέχιση των κρίσιμων υπηρεσιών που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Από την ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των παλαιών και νέων βαθμών αυτοδιοίκησης προκύπτουν μετατάξεις προσωπικού, κατ’ αρχήν σε εθελοντική βάση και από τον Σεπτέμβριο του 2011 υποχρεωτικά. Η «εξοικονόμηση» προσωπικού, που αποτελεί πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης, δικαιολογείται με την κατάργηση ή συγχώνευση δημοτικών επιχειρήσεων. Πως όμως θα διασφαλισθεί η επάρκεια υπηρεσιών και προσωπικού για το σύνολο των αντικειμένων;
7. Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο χρόνος για τις απαιτούμενες αλλαγές και τη λειτουργία των υπηρεσιών του νέου Δήμου, είναι περιορισμένος γιατί η θητεία των εκλεγμένων οργάνων διαρκεί εξι μήνες λιγότερο, καθώς οι επόμενες εκλογές θα γίνουν τον Ιούνιο του 2014.
Με αυτές τις γενικές παρατηρήσεις σχετικά με το πρόγραμμα Καλλικράτης και με τα δεδομένα του νησιού της Ρόδου προκύπτουν τα ακόλουθα γενικά ερωτήματα :
· το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» θα βοηθήσει στην ποιοτική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του Δήμου, θα περιορίσει την γραφειοκρατία ή θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη γραφειοκρατία και απομάκρυνση των κέντρων λήψεως των αποφάσεων από τον πολίτη ;
· Η οργάνωση και λειτουργία, που θα εφαρμοσθεί σε συνδυασμό με τον επανασχεδιασμό των διαδικασιών και την χρήση της νέας τεχνολογίας, θα έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός Δήμου που σέβεται, στηρίζει και προστατεύει τον πολίτη, υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και θεμελιώνει στην πράξη τις έννοιες της αξιοκρατίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας ή ενός Δήμου επιχείρησης ή προέκτασης των κυβερνητικών – κομματικών οργάνων (ανάλογα με την λογική και αντίληψη που θα επικρατήσει) ;
Με την συμμετοχή μας από την θέση που θα μας τάξει ο Ροδιακός λαός θα συμβάλλουμε με τις προτάσεις μας για μια άλλη πορεία των πραγμάτων. Μερικές από αυτές είναι :
1. Εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για τις νέες αυξημένες αρμοδιότητες του νέου Δήμου (Πολεοδομικές, κοινωνικής πρόνοιας, υγείας και δημόσιας υγιεινής, παιδείας, στον τομέα του εμπορίου, στον τομέα της τοπικής ανάπτυξης και του περιβάλλοντος κλπ), την προβλεπόμενη δομή και τα νέα όργανα Διοίκησης του Δήμου (Εκτελεστική επιτροπή, Οικονομική επιτροπή, Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, Επιτροπή Τουριστικής Προβολής, Δημοτική επιτροπή Διαβούλευσης, Συμπαραστάτης του Δημότη)
2. Χρόνος δημόσιας συζήτησης και χρόνος οργάνωσης των νέων θεσμών ικανός ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει το νέο σύστημα και να μην καταρρεύσει συνολικά η λειτουργία του Δήμου.
3. Ενεργός συμμετοχή των εκλεγμένων Δημοτικών αρχών, των συνδυασμών που συμμετέχουν στις εκλογές και των εργαζομένων στην διαμόρφωση των Οργανισμού του νέου Δήμου στο πρώτο εξάμηνο.
4. Εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής αποκέντρωσης του Δήμου. Δημοτικές κοινότητες με αποφασιστικές αρμοδιότητες.
5. Κατανομή των αρμοδιοτήτων των χωρικών αντιδημάρχων με τρόπο που να «σπάει» το υφιστάμενο πελατειακό σύστημα.
6. Χρήση της νέας τεχνολογίας για καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών του Δήμου, μείωση έως και μηδενισμό των μετακινήσεων προσωπικού και συντονισμό υπηρεσιών.
7. Διαμόρφωση προτάσεων και διεκδίκηση ειδικών πολιτικών, άρα και ειδικών «υπηρεσιών» - πόρων για την αντιμετώπιση των αυξημένων απαιτήσεων του νησιού (π.χ. πρωτογενής τομέας, τουρισμός κλπ)
8. Επαρκής χρηματοδότηση των απαιτούμενων μελετών οργάνωσης και ανάπτυξης των δραστηριοτήτων του νέου Δήμου.
9. Πρόβλεψη στον νέο οργανισμό του Δήμου -που πρέπει να συνταχθεί άμεσα- θέσης γενικού γραμματέα του Δήμου με ευθύνη τον συντονισμό και τον έλεγχο της καλής λειτουργίας των υπηρεσιών.
ΣΕ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ :
Στη νέα δομή του Δήμου εντοπίζονται δύο σημαντικές κατηγορίες μεταβολών, που επηρεάζουν τη σημερινή λειτουργία και θα προκαλέσουν τα πιθανά «προβλήματα»:
α) Η συνένωση αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών των υφιστάμενων δήμων στο “νέο” Δήμο.
β) Η μεταφορά αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών από τη Νομαρχία στο “νέο” Δήμο.
Η προετοιμασία πρέπει να περιλαμβάνει την αποτύπωση επί χάρτου όλων των διαδικασιών που θα απαιτηθούν για τη μετάβαση από τη σημερινή λειτουργία των δέκα Δήμων στη νέα δομή και λειτουργία του ενιαίου Δήμου (μελέτη των διοικητικών μεταβολών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης. οργανωτική προετοιμασία για την εφαρμογή των διοικητικών μεταβολών). Βασικός στόχος είναι η λειτουργική μετάβαση των υφιστάμενων υπηρεσιών στη νέα κατάσταση ώστε να συνεχιστεί ομαλά η εξυπηρέτηση του πολίτη από την πρώτη μέρα εφαρμογής της νέας δομής
Για την καλύτερη προετοιμασία πρέπει κατά την γνώμη μας να γίνουν τα ακόλουθα:
· Δημιουργία Επιτροπών στους συνενούμενους Δήμους, για την διοικητική και οργανωτική προετοιμασία των μεταβολών.
· Καταγραφή της κατάστασης των νέων αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών που μεταφέρονται στον νέο Δήμο από τη Νομαρχία καθώς και της υπάρχουσας κατάστασης των παλαιών δήμων σε υποδομές και υπηρεσίες.
· Ανάλυση των απαιτήσεων ενοποίησης των παρεχόμενων υπηρεσιών τόσο σε διοικητικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο.
· Καθορισμός των απαραίτητων διοικητικών πράξεων και των ενεργειών για την εφαρμογή των συνενώσεων και των νέων αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών (τακτοποίηση προσωπικού, επέκταση υποδομών Πληροφοριακών Συστημάτων, δικτύωση/διασύνδεση ΠΣ, μετασχηματισμός δεδομένων)
· Σχεδιασμός απαραίτητων αλλαγών σε οργανωτικό επίπεδο (μετασχηματισμός δομών), και σε τεχνικό επίπεδο (επιχειρησιακά συστήματα, εφαρμογές, πρότυπα, συνένωση δεδομένων), με την λειτουργική αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνίας.
· Προτάσεις αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού (επιμόρφωση, αξιοποίηση δεξιοτήτων , δημιουργία και επέκταση δικτύων).
· Eπεξεργασία άμεσων προτάσεων και λύσεων, ώστε 1-1-2011 να λειτουργούν οι νέοι θεσμοί τουλάχιστον με τις υπηρεσίες που παρέχονταν μέχρι 31-12-2010.
· Ωρίμανση δράσεων (Τεχνικά Δελτία) για ενέργειες υλοποίησης των παραπάνω.
